Jedna z najwspanialszych powieści o dzieciństwie i dojrzewaniu autorstwa laureata Literackiej Nagrody Nobla. Książka napisana przez Miłosza na emigracji i wydana po raz pierwszy w Paryżu w roku 1955 ukazuje pasje młodego bohatera, Tomasza, zdobywającego samotnie wiedzę o świecie. "Wielu czytelników tej książki uważa ją za powieść autobiograficzną. Jednakże granice między prawdą i zmyśleniem są w tak zwanej literaturze pięknej zwykle zatarte i szczegóły wzięte z rzeczywistości ulegają daleko idącej przeróbce. To samo dotyczy głównej postaci w mojej powieści, Tomasza, który tylko częściowo jest mną. Żeby jednak nie psuć przyjemności czytania, nie będę przeprowadzać rozróżnień na to, co autentyczne i co fikcyjne. Z jednym wyjątkiem, geografii. Udało mi się stworzyć nieco mityczny kraj, dolinę rzeki nazwanej przeze mnie Iss ą, i mogę podać, skąd pochodzą, niektóre przynajmniej, składniki tamtego krajobrazu. Chodzi o miejsce, w którym się urodziłem, w samym środku Litwy etnicznej, nad rzeką Niewiażą." Czesław Miłosz